Sau khi tiêm thuốc trị ho, bé trai bắt đầu ăn khỏe hơn bình thường (4 chén cơm/bữa), tăng 3-4kg, tóc mọc thấp và xuất hiện ria mép.
Ngày 3/5, Bệnh viện Nội tiết Trung ương (Hà Nội) cho biết vừa tiếp nhận một ca bệnh bị suy thượng thận do lạm dụng thuốc chứa corticoid.
Nạn nhân là bé trai Nguyễn T. D. (5 tuổi, sống ở huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La) nhập viện trong tình trạng béo phì, mặt sưng nề, mọc lông và rậm lông vùng mặt và mép. Khai thác từ gia đình bệnh nhân cho thấy, cách đây 4 tháng, khi bé D. ho sốt, một bệnh viện huyện chẩn đoán bé viêm tiểu phế quản. Thế nhưng, dù đã điều trị nhưng bệnh của bé vẫn chưa khỏi hoàn toàn.
Vì vậy, người nhà tự ý đưa trẻ tới phòng khám tư tại địa phương và được nhân viên y tế tại đây cho tiêm corticoid 4 ngày liên tục để trị ho và mỗi ngày 2 mũi không rõ liều lượng. Sau khi tiêm, bé D. nhanh chóng bớt ho, tuy nhiên sau khoảng một tháng trẻ bắt đầu có dấu hiệu tích nước vùng mặt trông bụ bẫm, ăn khỏe hơn bình thường (4 chén cơm/bữa), tăng 3-4kg, tóc mọc thấp, xuất hiện ria mép.
 |
| Cháu D. bị suy thượng thận vì lạm dụng corticoid để điều trị ho |
Tại Bệnh viện Nội tiết Trung ương, kết quả kiểm tra cho thấy cortisol huyết thanh của trẻ giảm dưới 27,6 (ngưỡng bình thường 69 – 610), tuyến thượng thận không hoạt động.
Theo ThS.BS Đỗ Gia Nam – Phó khoa Nội tiết Người lớn, cháu D. được chẩn đoán Hội chứng giả cushing – suy tuyến thượng thận nặng do lạm dụng thuốc cortisol điều trị.
Để xử trí kịp thời trước tình trạng nguy hiểm của trẻ, ê kip tiếp nhận đã tích cực điều trị bằng nghiệm pháp kích thích trục tuyến yên – thượng thận bằng hormone synacthen. Kết quả, sau 48 tiếng chức năng tuyến thượng thận của trẻ đã hồi phục và sau một tuần chức năng tuyến thượng thận trở lại bình thường.
Giải thích về việc trẻ bỗng dưng xuất hiện nhiều lông rậm, cơ thể béo phì, mặt sưng nề, bác sĩ Nam cho rằng đó là triệu chứng lâm sàng của hội chứng cushing suy tuyến thượng thận thường gặp đối với người bệnh sử dụng corticoid quá liều và không đúng chỉ định.
Cũng theo bác sĩ Nam, các thuốc corticoid nếu được dùng đúng chỉ định, đúng liều lượng và thời gian có thể góp phần cứu sống người bệnh với rất nhiều loại bệnh lý nguy hiểm như cơn hen phế quản ác tính, sốc phản vệ, lupus ban đỏ hệ thống, thấp tim, suy tuyến thượng thận, viêm khớp dạng thấp, xơ cứng rải rác…
Tuy nhiên, nếu dùng với liều lượng cao, kéo dài không có những biện pháp hỗ trợ điều trị để giảm bớt các độc tính của thuốc, corticoid có thể gây ra rất nhiều các tai biến nguy hiểm cho người bệnh.
|
Nếu lạm dụng corticoid, bệnh nhân sẽ gặp những hậu quả vô cùng nghiêm trọng như: suy tuyến thượng thận, xuất huyết tiêu hóa, loãng xương, xẹp đốt sống, gù vẹo cột sống, tăng đường máu, tăng huyết áp, teo cơ, rối loạn tâm thần, trầm cảm, đục thủy tinh thể, suy giảm chức năng miễn dịch gây nhiễm trùng cơ hội … “Đặc biệt trẻ em lạm dụng corticoid sẽ làm chậm quá trình phát triển trí tuệ và tinh thần của trẻ”, bác sĩ Nam cảnh tỉnh. |
H.Anh
